Անկախ կենսապատկեր

Անկախությունը հնարավորություն է, միաժամանակ՝ մարտահրավեր։ Այն արտացոլվում է հանրային կենսագործունեության գրեթե բոլոր ոլորտներում, նրա տարածական շոշափելի դրսևորումներից մեկը կենսապատկերային “ոտնահետքն” է։ Քառորդ դարը բավական խորհրդանշական ժամանակահատված է հասկանալու համար հետխորհրդային անկախ Հայաստանի “ոտնահետքի” ուղին և մատնանշելու սպասելիքները:

2016 թվականի Վենետիկի ճարտարապետական 15-րդ բիենալեի Հայաստանի ազգային տաղավարի բացումով կմեկնարկեն անկախ Հայաստանի կենսապատկերի քարտեզագրման յուրօրինակ լաբորատորիայի աշխատանքները, որոնք կամփոփվեն տաղավարի փակմամբ՝ առանցքում ունենալով Հայաստանի անկախության շրջանի (1991-2016) տարածական փոխակերպումների և դրանց տարատեսակ դրսևորումների ուսումնասիրման և վերընթերցման մտորումները։

Տաղավարում ներկայացված թեմատիկ ուսումնասիրությունների ընթացիկ արդյունքները վերաբեռնվելու են www.independentlandscape.am կայքում, որն անմիջապես արտացոլվելու է տաղավարի էկրաններին՝ կարևորելով հընթացս կատարվող աշխատանքներն ու գործընթացը, ինչպես և վերջնական արդյունքները։

Դրանց դասակարգումն ու ներկայացումը մեկ անգամ ևս արժևորելու է անցումային փուլի այս կամ իրավիճակի առարկայական և համաժամանակյա հետազոտությունների իրականացումը՝ հակադրվելով խնդիրների քննությանը հիմնականում պատմականության համատեքստում։ Դա հատկապես անհրաժեշտություն է դառնում, երբ հաշվի է առնվում այն փաստը, որ խորհրդային շրջանում ճարտարապետական տեսական միտքը հիմնականում ուսումնասիրում էր պատմություն դարձած ժամանակաշրջանները՝ բաց թողնելով արդի ժամանակաշրջանի մեկնություններն ու հետազոտությունները։

Այս տաղավարը գալիս է ապացուցելու, որ հենց այսօր, ամեն օր Հայաստանում ստեղծվում են նյութական արժեքներ, որոնք փոխում են կենսապատկերը՝ հավակնելով վերածվելու մշակութային արժեքի և արժանանալու հասարակության կամ պետության հոգածությանը։

Այսօր ավելի, քան երբևէ, հայաստանյան հանրային մակարդակում քննարկվում են անկախության շրջանի քաղաքային զարգացման մի շարք խոշոր նախագծեր (հիմնականում իրականացված մայրաքաղաք Երևանի կենտրոնում), և դրանց տրամաբանական հետևանքները։

Վերարժևորելով այս ամենը՝ առաջարկում ենք միանգամայն նոր բնույթի խոսակցություն սկսել, որը միտված կլինի “ժառանգածը ժառանգելը” վերաձևակերպելու “հասկանալով ժառանգածը` ժառանգել հասկացածը”:

Սարհատ Պետրոսյան
Համադրող